جامعه‌پذیری در نظام اجتماعی قرآن

نویسندگان

  • حسن خیری دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی گروه جامعه‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نراق، نراق، ایران
  • محمد یاسین بصیرت دانشجوی دکتری جامعةالمصطفی (مجتمع آموزش عالی علوم انسانی گروه مطالعات اجتماعی)، قم، ایران
چکیده مقاله:

جامعه‌شناسی معاصر، فرهنگ را برگرفته از جامعه تحلیل می‌کند. جامعه‌پذیری در نظام اجتماعی اسلامی، متناسب با فرهنگ اسلامی می‌باشد. ازاین‌رو، پرداختن به جامعه‌پذیری در نظام اجتماعی از نگاه منابع اسلامی ضروری است. در نظام اجتماعی قرآن، جامعه‌پذیری به عنوان مهم‌ترین منبع، مسئلة پژوهش بوده‌است. از‌این‌رو، سؤال اصلی این است که جامعه‌پذیری در نظام اجتماعی قرآن چگونه است؟ برای روشن شدن این بحث، تبیین شده‌است که اساس نظام اجتماعی قرآن را باورها، ارزش‌ها و هنجارهای دینی تشکیل می‌دهد. عملیاتی شدن این مجموعة فرهنگی در نظام اجتماعی با جامعه‌پذیری است. روش تحقیق کیفی، توصیفی‌ـ تحلیلی اسنادی با بهره‌گیری از تفسیر بوده‌است و با رویکرد مفهومی و نظری، مفاهیم نظام اجتماعی و جامعه‌پذیری و اهداف آن شناسایی، و به عناصرجامعه‌پذیری شامل (روش، محتوی و عوامل) پرداخته شده‌است. در این عناصر، موارد از روش آموزشی، تقلید و تأثیرپذیری از گروه مرجع و در محتوی، بخش فرهنگ‌شناختی شامل باورها، ارزش‌ها و هنجارها، و عوامل جامعه‌پذیری، مانند خانواده، آموزش و پرورش، همسالان و رسانه‌های جمعی توضیح داده شده‌اند و موارد از آیات قرآن متناسب بابحث‌ها، مطرح و تبیین شده‌اند. نتیجة تحقیق حاضر این بوده که جامعه‌پذیری در نظام اجتماعی قرآن مبتنی بر نظام الهی توحیدی است. از ‌این نظر، همة آموزه‌های اجتماعی پذیرفتنی نیست، بلکه فرایند جامعه‌پذیری متناسب با فرهنگ قرآنی در باورها، ارزش‌ها و هنجارها می‌باشد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

روش‌‌شناسی در بازتولید نظام اجتماعی قرآن

فهم هر پدیده، از جمله درک یک نظام ناگزیر از بحث روش کشف و تولید و تبیین آن می‌باشد. این امر زمانی که با تکیه بر دغدغه‌مندی ساخت نظام اجتماعی از کتاب وحی باشد، اهمیتی مضاعف می‌یابد. روش تحلیل در یک نظام تا به عنوان یک مسئله اساسی مورد پی‌جویی قرار نگیرد، ترسیم درست از نظام نیز ناممکن می‌باشد. روش‌شناسی حلقة اتصال میان فلسفه و نظریه‌هایی است که تمام ابعاد ذهنی و عینی نظام را به‏طورمنطقی و به شکل ...

متن کامل

نظام فرهنگی - اجتماعی مطلوب در قرآن کریم

چکیده نظام فرهنگی – اجتماعی مطلوب از دو رکن فرهنگ و اجتماع تشکیل یافته است. نظام مجموعه ای از اجزائی است که در جهت تحقق هدف یا اهداف مشخص در تعامل با یکدیگر، فعالیت می کنند. هستی و به تبع آن، جامعه انسانی چون دارای حرکت بالعلم است لاجرم نظام مند و دارای نظم از روی شعور است. فرهنگ نیز مجموعه پویا و هدفمند باورها (بینش ها)، گرایش ها (ارزشها)، رفتارها (هنجارها) - چه فردی و چه اجتماعی - و نمادهای ...

سازواره نظام اخلاقی در قرآن

این پژوهش در پی یافتن نظام اخلاقی قرآن است. تبیین‌های مختلف از اصول اخلاق یونانی و نظام اخلاقی قرآن از منظر برخی قرآن‌پژوهان مسلمان، بخش‌های درآمدی این نوشتار را سامان داده است. بخش اصلی این پژوهه، جست‌وجوی دلیل برای اثبات ادعای نگارنده است مبنی بر اینکه نظام معرفتی قرآن بر توحید، و نظام اخلاقی قرآن بر بنیاد تقوا بنا شده و فراخنای مفهومی تقوا و در نقطه مقابل آن فجور، تمامی فضایل و رذایل اخلاقی ...

متن کامل

نقد دیدگاه«راهنمای قرآن کمبریج» درباره نظام تشریع در قرآن

اساسی‌ترین پیش‌فرض خاورپژوهان در مطالعات قرآنی، غیر وحیانی بودن قرآن و تأثیرپذیری آن از محیط و فرهنگ زمانه است. بر این اساس خاورپژوهانی هم‌چون الکساندر نیش در کتاب «راهنمای قرآن کمبریج» بدون توجه به شواهد مؤید وحیانیت قرآن و بدون در نظر گرفتن زبان آن که از مبانی و شیوه‌های فهم ویژه‌ای نیز تبعیت می‌کند، به مطالعه ظاهربینانه و ناقص در قرآن پرداخته و دریافت نادرست یا ناقص خود را به عنوان ...

متن کامل

نقد دیدگاه«راهنمای قرآن کمبریج» درباره نظام تشریع در قرآن

اساسی‌ترین پیش‌فرض خاورپژوهان در مطالعات قرآنی، غیر وحیانی بودن قرآن و تأثیرپذیری آن از محیط و فرهنگ زمانه است. بر این اساس خاورپژوهانی هم‌چون الکساندر نیش در کتاب «راهنمای قرآن کمبریج» بدون توجه به شواهد مؤید وحیانیت قرآن و بدون در نظر گرفتن زبان آن که از مبانی و شیوه‌های فهم ویژه‌ای نیز تبعیت می‌کند، به مطالعه ظاهربینانه و ناقص در قرآن پرداخته و دریافت نادرست یا ناقص خود را به عنوان ...

متن کامل

چیستی نسبت دین و سرمایۀ اجتماعی با نگرۀ فلسفی (مورد‌کاوی: پایش آیات قرآن در نظام وحیانی)

سرمایۀ اجتماعی مؤلفه‌ای است که در حوزۀ مدیریت و علوم رفتاری و در نگرۀ فلسفی و وحیانی، به‌ویژه در کتاب‌های آسمانی به آن پرداخته شده و در سدۀ اخیر در حوزۀ تحقیقات مدیریت و فلسفۀ حیات انسانی به‌عنوان موضوعی حیاتی مطرح بوده است. در این مقاله که دو جنبۀ نگاه وحیانی و نگرۀ علمی(مدیریتی) مطمح نظر خواهد بود، سعی کرده‌ایم با نگاهی میان‌رشته‌ای و حرکت در مرزهای دانش به این مفهوم از منظر فلسفی، مدیریتی و ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 9  شماره 34

صفحات  32- 7

تاریخ انتشار 2018-12-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023